Ozon jest wysokoenergetyczną, nietrwałą odmianą alotropową tlenu. Występuje głównie w górnych warstwach atmosfery. Jest bezbarwnym gazem o charakterystycznym, intensywnym zapachu. Ze względu na jego bakteriobójcze, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze działanie, poprawę metabolizmu i odżywiania tkanek, oraz aktywację systemu immunologicznego jest szeroko stosowany w medycynie i stomatologii.
Ozon w stomatologii
Ozonoterapia jest głównie stosowana w ramach stomatologii zachowawczej, do leczenia zmian próchnicowych zębów. Mogą być to pierwotne zmiany próchnicowe zębów powierzchni gładkich i powierzchni zgryzowych, pierwotna próchnica korzenia oraz próchnica średnia i głęboka.
W próchnicy początkowej po dokładnym oczyszczeniu powierzchni i krótkiej (10-40s) aplikacji ozonu możliwe jest zupełne zaniechanie opracowywania ubytku (wiercenia w zębie). Zaleca się pokrycie ozonowanych powierzchni płynem inicjującym remineralizację, a następnie kontrolę po 4-6 tygodniach.
Procedura wygląda podobnie w przypadku próchnicy korzenia. Dziesięciosekundowe działanie ozonu na powierzchnię pierwotnej zmiany próchnicowej w obrębie korzenia zęba powoduje bowiem 99% redukcję flory bakteryjnej, natomiast dwudziestosekundowe nawet 99,9%.
W przypadku próchnicy średniej i głębokiej ozon jest tylko dodatkowym sposobem eliminacji bakterii, obok usuwania tkanek próchnicowych wiertłem.
Ozonoterapia jest szczególnie przydatna w leczeniu niewspółpracujących i nieufnych dzieci. Oszczędne opracowanie ubytku, aplikacja ozonu i wypełnienie ubytku cementem szkło-jonomerowym to dobre wyjście z trudnych sytuacji, gdy nie jest możliwe całkowite opracowanie ubytku.
Jak ozon zwalcza próchnicę:
- powoduje długotrwałą eliminację niszy ekologicznej beztlenowych lub względnie beztlenowych, kwasotwórczych i kwasolubnych bakterii odpowiedzialnych za próchnicę;
- neutralizuje pH w ubytkach próchnicowych;
- usuwa proteiny z ubytków, które hamują proces remineralizacji;
Inne zastosowania ozonu w stomatologii:
- dekontaminacja bruzd przed lakowaniem;
- dekontaminacja pola zabiegowego przed implantacją;
- dezynfekcja kanałów korzeniowych;
- usuwanie bakterii z kieszonek dziąsłowych w zapaleniach dziąseł i przyzębia
- leczenie różnych zmian na błonie śluzowej jamy ustnej i czerwieni warg – afty, opryszczki
- aplikowany na miejsca pozabiegowe na błonie śluzowej wspomaga proces gojenia
- leczenie oparzeń, suchych zębodołów, zapalnych powikłań pooperacyjnych
- działanie przeciwbólowe dzięki iniekcjom dostawowym
Możliwe skutki uboczne wdychania ozonu
- suchość gardła i ust
- utrudnione oddychanie
- kaszel
- bóle głowy
- zaostrzenie stanów astmatycznych
- uszkodzenie płuc
Przeciwwskazania do ozonoterapii
- alergia na ozon
- astma
- aktywny krwotok
- miastenia
- nadczynność tarczycy
- fawizm
- niewyrównane nadciśnienie tętnicze
- padaczka lub inne choroby neurologiczne
- świeżo przebyty zawał mięśnia sercowego
- zatrucie alkoholem
- ciąża
Podsumowanie
Ozonoterapia, jako małoinwazyjna, bezbolesna oraz stosunkowo bezpieczna metoda, jest dobrze tolerowana i akceptowana przez pacjentów. Myślę, iż może doprowadzić do zmniejszenia lęku przed wizytami w gabinecie stomatologicznym nie tylko u dzieci, ale również u dorosłych pacjentów.
Bibliografia:
Popiołek M. i wsp.: Ozon – must-have w gabinecie?, TPS,2017,5,61-64
Chomicz A., Pietruska M.: Zastosowanie ozonu w leczeniu stomatologicznym, MS. 2007,7-8,38-40
Obrusiewicz Ł.i wsp.: Zastosowanie ozonu w stomatologii, e-Dentico,2011,3, 64-74
Kogut A.: Ozonoterapia w praktyce stomatologicznej,MS,2007,9,112-118
Mikołajczyk M.:Ozon w stomatologii,e-Dentico,2004,1,5-9
